Wolfgang Hugo Rheinhold

1853-1900

Ze hebben hun lot - niet alleen de boeken, maar ook de kunstwerken en kunstenaars. Dat van de "Aap met schedel" en zijn schepper Wolfgang Hugo Rheinhold kon nauwelijks meer verschillen. Meteen nadat Rheinhold het beeld had gepresenteerd op de Grote Berlijnse Kunsttentoonstelling in 1893 als eindproject voor zijn studie aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Berlijn, bood de Berlijnse gieterij Gladenbeck & Sohn afgietsels in licentie aan. Deze gingen niet alleen naar privéverzamelaars, maar ook naar vele internationale wetenschappelijke instellingen. Daar zijn ze vandaag de dag nog steeds te bewonderen: Bij het Royal College of Surgeons in Londen, de Medico-Chirurgical Society in Aberdeen, de Boston Medical Library en het Department of Zoology aan de Universiteit van Edinburgh. De beroemdste locatie is waarschijnlijk een Russisch exemplaar: Het sierde (en siert nog steeds) het bureau van Vladimir Iljitsj Lenin.

Terwijl de roem en populariteit van het beeld gestaag groeide, werd Rheinhold na zijn vroege dood bijna vergeten. Pas na een tentoonstelling in Aberdeen in 1989 begon serieus biografisch onderzoek. Het meeste van wat er sindsdien over Rheinhold is verzameld, is pas in de laatste 15 jaar gepubliceerd.

Rheinhold was niet alleen een beeldhouwer, maar ook een bestudeerd filosoof en medeoprichter van een "Duitse Vereniging voor Ethische Cultuur". Misschien verklaart dit de duizelingwekkende rijkdom aan betekenis achter zijn "Aap". Het is niet alleen een door en door humoristisch commentaar op het Darwinisme debat, maar appelleert ook aan de ethische verantwoordelijkheid van alle wetenschap met het Genesis citaat "Eritis sicut deus" ("Je zult zijn als God").