Beeld "Le Violoniste Bleu" (1947), ingelijst

Marc Chagall werd in 1887 geboren uit Joodse ouders in de Wit-Russische stad Vitebsk. Hij is 20 jaar oud als hij naar Sint-Petersburg gaat om schilderkunst te studeren. Daar ziet hij voor het eerst afbeeldingen van het Europese modernisme en hij is daar zo door gefascineerd dat hij in 1910 naar Parijs reist. Hij huurt een kleine werkkamer in het atelierhuis "La Ruche", zijn buren zijn Léger en Modigliani, en hij ontmoet Soutine, Archipenko en de Delaunays. Chagall leeft midden in de avant-garde, maar hij is niet geïnteresseerd in moderne technologie en vooruitkijken, maar in hoe hij de nostalgisch-poëtische wereld van zijn jeugdherinneringen het beste kan vastleggen.

Wanneer hij de kleuren en vormen van de kubisten ziet, weet hij dat hij daarmee de betovering van het stadje met zijn scheve houten hutten kan uitbeelden, maar ook Joodse familiefeesten, de razernij van de eerste liefde of de vliegende violist als symbool van Ahasver, de rusteloze Jood.

Vanaf dat moment versmelt Chagall op speelse wijze decorstukken van zijn herinneringen met momenten van Russische folklore, religie, nostalgie en fantasie - en hij heeft succes: Herwarth Walden, de Berlijnse kunsthandelaar en uitgever van het tijdschrift "Sturm", ontdekt Chagall in 1913 en organiseert onmiddellijk een tentoonstelling in Berlijn die de jonge kunstenaar in één klap beroemd maakt.

Chagall brengt de jaren van de Eerste Wereldoorlog weer door in Vitebsk. Hij trouwt met zijn jeugdliefde Bella Rosenfeld, wordt in 1918 korte tijd "commissaris voor schone kunsten", maar in 1923 verhuist hij met zijn vrouw terug naar Parijs. Het gaat de jonge kunstenaar al snel voor de wind: hij heeft tentoonstellingen, schildert, illustreert boeken en krijgt in 1930 de enorme opdracht om de Bijbel te illustreren.

In 1941 vlucht Chagall met zijn gezin naar de VS. De dood van zijn vrouw in 1944 onderbreekt zijn creatieve stroom voor vele maanden. Vroege naakt- en paarschilderijen drukken Chagalls diepe genegenheid voor haar uit met een sterke erotische symboliek. Deze werken zijn een lofzang op het geluk van de menselijke harmonie en verbeelden de mythe van man en vrouw.

Als hij in 1947 naar Parijs terugkeert, tonen verschillende Europese hoofdsteden een overzichtstentoonstelling van de inmiddels 60-jarige. Chagalls vroege schilderijen, die ons meevoeren naar een zacht gekleurde, apolitieke ideale wereld, zijn populair.

Met het uitbeelden van het oude liefdesverhaal van "Daphnis en Chloé" verwerkt Chagall ook persoonlijke veranderingen in zijn privéleven. Hij trouwt in 1952 met de Russische Vava Brodsky. Op het Griekse eiland Paros begint de nieuwe cirkel van het leven die Chagall nodig heeft om beschut te kunnen werken. Deze gebeurtenissen worden uitgebeeld in "Daphnis en Chloé". Ruimten van stilte worden afgewisseld met uitbundige festiviteiten. Maar boven alles zweeft liefde die ervaren kan worden, los van de moeilijkheden van het menselijk bestaan. Chagall werkte drie jaar lang intensief aan deze cyclus. De cyclus, een serie van 42 originele kleurenlitho's, is een meesterwerk in de illustratiekunst van de 20e eeuw.

Naast litho's en bijbelillustraties maakte Chagall ook monumentale kunst in de openbare ruimte: eind jaren 50 ontdekte Chagall het glas-in-lood. Tot in de jaren 70 ontwierp hij ramen voor talrijke grote Europese kerken, voor een synagoge in Jeruzalem en voor de Verenigde Naties. Tegelijkertijd maakte hij plafondschilderingen voor de Opera van Parijs en muurschilderingen in Tel Aviv, Tokio en New York. De hoogbejaarde Chagall werkte onvermoeibaar - maar hij sprak niet graag over zijn schilderijen.