Georges Braque

1882-1963

Georges Braque, de revolutionair van het modernisme en een klassieker van de Franse kunst, heeft een prachtig oeuvre aan prenten nagelaten: ongeveer 300 etsen, gravures, litho's en boekillustraties. Zijn levenswerk getuigt niet alleen van een buitengewone liefde voor experiment, maar ook van een zeer individuele picturale verbeelding en scheppingskracht.

Braque deed de essentiële uitspraak: "Men moet tevreden zijn met ontdekken en afzien van uitleg. In de kunst telt maar één ding: dat wat niet verklaard kan worden. Een werk dat geen magisch effect heeft, is geen kunstwerk."

Voor de Eerste Wereldoorlog ontstond in 1908 het kubisme in Frankrijk, waarvan Georges Braque en zijn vriend en metgezel Pablo Picasso de vaders waren. Na zijn terugkeer uit de oorlog sloeg Braque, die op 13 mei 1882 in Argenteuils-sur-Seine werd geboren, een andere artistieke weg in dan Picasso, die hem op zijn beurt koppelde aan Henri Laurens en Juan Gris.

De gitaar, vazen en tafels waren centrale motieven in zijn kubistische schilderijen. De pure kleuren die zijn vroege fauvistische landschappen nog domineerden, moesten plaats maken voor een grijsbruin palet. Als tegenhanger van het kubisme ontwikkelde Braque collages, waarbij hij stukjes behang en krantenknipsels gebruikte om een nieuwe picturale werkelijkheid te creëren. Dit werd in de jaren 1930 gevolgd door landschappen, die echter gekenmerkt worden door een stillevenachtige structuur. Vanaf 1938 werd het traditionele thema van het atelier belangrijk voor de kunstenaar, dat hij verrijkte met een mystieke component door middel van het vogelmotief.

In de laatste jaren van zijn leven presenteerde de kunstenaar zich niet alleen als schilder en beeldhouwer, maar ook als juweelontwerper. Zijn "Bijou Braque" combineerde de juwelenkunst met artistieke aspiraties. Hij gebruikte Griekse motieven in meer dan 100 ontwerpen. Een dozijn daarvan werd zelfs aangekocht door de Franse staat. Zijn kunst stond zo hoog aangeschreven dat hij de eerste kunstenaar was aan wie een tentoonstelling werd gewijd in het Louvre tijdens zijn leven in 1961. Toen Braque op 31 augustus 1963 in Parijs overleed, benadrukte de Franse minister van Cultuur André Malraux nogmaals zijn belang: "Hij is thuis in het Louvre met hetzelfde recht als de engel van Reims in zijn kathedraal."

De kruispunten en interpenetraties in de werken van Braque lijken niet intens ruimtelijk, maar maken integraal deel uit van het beeldvlak. Daarom hebben zijn schilderijen een esthetisch en gevoelig effect. Het zicht wordt "geactiveerd", de picturale indruk is altijd dubbelzinnig. De motieven zijn opgelost in kleurrijke en formele structuren. De vorm van de objecten is onafhankelijk en tegelijkertijd geïntegreerd in grotere constellaties. Alle grote musea tonen zijn werk op prominente plaatsen.