Minoïsche gouden beker

Minoïsche cultuur, Myceense cultuur
Kretenzische kunst wordt ook wel Minoïsche kunst genoemd naar de legendarische koning Minos. 
De Kretenzisch-Minoïsche kunst is de kunst van Kreta van ongeveer 2900-1600 voor Christus (Minoïsche kunst) en de Myceense kunst van Kreta en het Griekse vasteland van ongeveer 1600-1100 voor Christus, op Kreta slechts tot 1200 voor Christus.

De Duitse archeoloog Heinrich Schliemann ontdekte in de schachtgraven van Mycene, dat zijn hoogtijdagen beleefde in de 14e en 13e eeuw voor Christus, belangrijke bewijzen van deze cultuur. Een overgebleven getuigenis is de Leeuwenpoort uit de 13e eeuw voor Christus.

Keramische kunstwerken hebben de millennia het best overleefd in de vorm van prachtig versierde vazen. Beroemd is de Slangengodin (ca. 1500 v. Chr.), een faience-beeldje dat werd teruggevonden in het puin van het paleisheiligdom van Knossos. Bronzen vazen uit die tijd werden meestal gebruikt in het huishouden. Maar ook dolken en zwaarden en harnassen werden destijds van brons gemaakt.

De sieraden van Kretenzisch-Myceense dames waren gemaakt van goud, bergkristal, lapis lazuli, ivoor, faience en glas. 

Geometrische cultuur
Als voortzetting van de laatmyceense kunst ontwikkelde zich op het Griekse vasteland tegen het einde van de 11e eeuw voor Christus de geometrische kunst. De natuurlijke Kretenzisch-Myceense vormentaal werd in de geometrische kunst vervangen door een mathematisch-ordenende stijl. Het gebruik van liniaal en passer is nieuw. Ook de sieraden uit deze periode worden gedomineerd door de strenge principes van de geometrie.

Archaïsche cultuur
De bouwkunst ontwikkelde zich bij de tempels van de 8e en 7e eeuw voor Christus. In het begin werd er nog gebouwd met lemen bakstenen en hout, later werden de vormen overgezet op steen. In de beeldhouwkunst ontwikkelde zich een monumentale stijl. De gebruikte materialen waren marmer, brons, klei en kalksteen. In het type naakte jeugdfiguur werden goden, helden en overwinnaars belichaamd. Goden of votiefbeelden werden gekleed afgebeeld.

Naast de ronde beeldhouwkunst ontwikkelde zich de reliëfkunst, die bij voorkeur werd gebruikt voor de versiering van tempels.

Beeldjes van klei en brons bestaan sinds de 6e eeuw voor Christus. Ze beelden mensen, dieren en mystieke wezens uit en zijn van hoge kwaliteit. 

Klassieke cultuur (5e en 4e eeuw voor Christus)
Het begin van de Griekse klassieke periode valt samen met de tijd van de grote staatsman Pericles, onder wiens democratische regering Athene het centrum werd van het culturele leven en de artistieke schepping in het oude Griekenland.

De klassieke architectuur verfijnde vormen en verhoudingen tot in de perfectie. De tempel van Zeus in Olympia, het Parthenon van de Akropolis in Athene en andere belangrijke tempelgebouwen werden in deze tijd gebouwd.
In de beeldhouwkunst begon het tijdperk van de sobere stijl. De strakke vormen van de vroegere periode werden opgeblazen, het menselijk lichaam werd anatomisch bestudeerd. Hoogstandjes van de sobere stijl zijn de wagenmenner van Delphi en de Poseidon van Kaap Artemision, die door vissers uit zee werd gehaald.

De hoogklassieke periode bracht een verdere toename. Beeldhouwers als Myron, Phidias en Polyklet creëerden beelden die de beeldhouwkunst tot in onze tijd hebben beïnvloed. (Discuswerper, Athena Marsyas-groep, de Helden van Riace, onder andere.)

In de 4e eeuw overheerste een romantische opvatting. Praxiteles en Lysipp bepaalden de kunst van die tijd. Sculpturen zoals Hermes met de jongen van Dyonisos, de gietende sater en vooral de Aphrodite van Knidos zijn prachtige voorbeelden van de artistieke opvatting van de Griekse klassieke periode. 

Hellenisme
Met de veroveringscampagnes van Alexander de Grote domineerde de Griekse kunst het Middellandse Zeegebied en de Oriënt. De Ionische en Corinthische stijlen overheersten in de tempelbouw.

De beeldhouwkunst van de Hellenistische periode werd geïntroduceerd door Lysipp. De tempelcomplexen, zoals dat van Pergamon, waren rijkelijk versierd met beelden. Aan het begin van de 2e eeuw voor Christus ontstond de Nike van Samothrace, tegen het einde de Venus van Milo. De hellenistische beeldhouwkunst bereikte een definitief hoogtepunt met de Laocoon-groep. De schilderkunst van die tijd werd gedomineerd door Apelles. Historische gebeurtenissen, portretten en genrestukken waren de thema's die door de hellenistische schilders werden uitgebeeld.