Naakt schilderen
Het naakt - een klassiek beeldthema in schilderkunst en fotografie
Het naakt is een klassiek onderwerp in zowel de schilderkunst als de fotografie, geliefd bij kunstenaars en publiek in verschillende tijdperken. Tot op de dag van vandaag blijft het ongeklede menselijk lichaam een bron van voortdurende artistieke verkenning en interpretatie. De oorsprong van naaktkunst gaat terug tot verschillende vroege beschavingen, zoals Egypte, Griekenland en India. In de Europese oudheid werden godheden zoals Venus, Apollo of Diana vaak naakt afgebeeld. Gedurende de hele kunstgeschiedenis bleef naakt voornamelijk beperkt tot religieuze, mythologische en historische motieven. Pas rond de 19e eeuw kregen wereldlijke figuren geleidelijk voet aan de grond in de naaktschilderkunst. Een belangrijke vooruitgang in de techniek van het naaktschilderen vond plaats tijdens de Renaissance toen de studie en weergave van het menselijk lichaam een fundamenteel onderdeel werd van het kunstacademisch onderwijs. Het poseren van mensen zonder kleding diende aanvankelijk praktische doeleinden. Het maakte een betere observatie en begrip van lichaamsverhoudingen en spieren mogelijk, wat essentieel was voor het overbrengen van deze inzichten in beeldhouwwerken. Bovendien bracht de uitvinding van de fotografie in de 19e eeuw belangrijke veranderingen teweeg in de naaktkunst. Met deze nieuwe techniek konden realistische beelden in veel kortere tijd worden gemaakt. Bovendien waren camera's draagbaar, waardoor modellen niet langer voor langere tijd onbeweeglijke poses hoefden aan te houden. Ondanks de "stortvloed aan beelden" die gepaard ging met de triomf van de fotografie, bleef het naakt de overhand houden in de schilderkunst.
De symboliek en betekenis van naakten
Naakten voldoen niet alleen aan esthetische eisen als kunstwerken, maar ze zijn ook een spiegel van de maatschappij en kunnen symbolische betekenissen dragen. Het afbeelden van zo'n provocerend onderwerp als het naakte lichaam maakt een nauwkeurige beoordeling mogelijk van de esthetische en morele normen die in een bepaalde samenleving gelden. Bovendien weerspiegelen naaktbeelden altijd de schoonheidsidealen van hun tijdperk. Het beste voorbeeld zijn de voluptueuze vrouwenfiguren van Peter Paul Rubens. In zijn schilderijen reproduceerde Rubens het beeld van vrouwen uit de Renaissance. Veel kunstenaars gebruikten naakten echter ook symbolisch. Ze gebruikten ze om zuiverheid en originaliteit te symboliseren, sensueel genot uit te drukken of een verlangen naar vrijheid te verwoorden. In de kunstgeschiedenis heeft het naakt vaak schandalen veroorzaakt. In veel samenlevingen in de afgelopen eeuwen werd het in het openbaar tonen van naakte mensen als provocerend beschouwd. Georg Baselitz, bijvoorbeeld, veroorzaakte een schandaal in Duitsland in de jaren 1960 toen hij naaktfiguren van mannen presenteerde in een tentoonstelling. De mogelijkheid om schandalen te veroorzaken met naaktvoorstellingen bleek echter voordelig voor sommige kunstenaars en werd strategisch gebruikt om publieke aandacht en erkenning te krijgen.
Varianten van representatie Van natuurlijk tot expressief
De manieren van naaktschilderen veranderden met de stijlen van de verschillende tijdperken mee. Hoewel het menselijk lichaam centraal bleef staan, varieerde de manier van afbeelden van natuurlijk tot expressionistisch en naderde zelfs de grenzen van abstractie. Voorbeelden van naturalistische weergave in de naaktkunst zijn de beroemde renaissancewerken "De schepping van Adam" van Michelangelo in de Sixtijnse Kapel en "De geboorte van Venus" van Sandro Botticelli. Lange tijd bleven kunstenaars vasthouden aan deze schilderstijl, die gericht was op natuurlijke lichaamsvormen. Dit betekende echter niet dat ze echte en eigentijdse mannelijke en vrouwelijke types schilderden. Vaak kwamen mythologische of bijbelse figuren voort uit de verbeelding van de kunstenaars en hielden ze zich aan idealiserende normen. Pas in het impressionisme en expressionisme lieten kunstenaars de modellen van de werkelijkheid steeds meer los. Het ging niet langer om het afbeelden van het lichaam zelf, maar om het vastleggen van lichaamstaal en expressie. Edvard Munch bijvoorbeeld creëerde een mijlpaal in de kunstgeschiedenis met zijn beroemde "Madonna" in 1894, waarin de eerste expressionistische trekken al herkenbaar waren. Ook Pablo Picasso liet in 1907 met zijn sleutelwerk "Demoiselles d`Avignon" de natuurlijke weergavevorm los. In het midden van de 20e eeuw presenteerden de kunstenaars van de Pop Art vervolgens nieuwe interpretaties van het onderwerp, bijvoorbeeld Tom Wesselmann met zijn serie "Great American Nudes" en Mel Ramos met zijn "Commercial Pin-Ups". In de fotografie, die in de 20e eeuw steeds populairder werd, maakten naakten ook deel uit van de portfolio van veel kunstenaars, bijvoorbeeld Man Ray of Helmut Newton. Tot op de dag van vandaag zijn naaktfotografie en naaktschilderijen standaardelementen in het werk van veel kunstenaars en tentoonstellingen. In onze online shop kun je een brede selectie naaktkunstwerken bekijken en naaktschilderijen kopen.